آیه الله سیدرضى شیرازى

سؤال: حضرتعالى راجع به سابقه علمى امام موسى صدر خاطره خاصى دارید؟
جواب: من درست بخاطر دارم که در سال 1365 هـ . ق، یعنى متجاوز از نیم قرن پیش، مرحوم آیه الله العظمى، شیخ الفقهاء، شیخ محمدکاظم شیرازى، بقصد زیارت آستان قدس رضوى به ایران آمدند. و در قم به منزل مرحوم آیه الله فیض وارد شدند. دید و بازدید علمأ و فضلا زیاد بود ولى بعلت مناسبات خانوادگى معظم له با مرحوم آقاى سیداسماعیل صدر ـ جد آقا موسى ـ آقاى آقاموسى صدر، دیدار بیشترى داشتند و در واقع مى توان گفت اغلب روزها به دیدار شیخ مى آمدند.
مرحوم شیخ محمدکاظم مرد بحّاثى بود و هیچ وقت دیده نشده بود که مجلس ایشان خالى از بحث علمى باشد و در واقع روش ایشان در این امر، پرورش روح جستجوگر طلاب بود، و از همین باب بود که هر وقت آقاموسى مى آمدند، شیخ او را به صحبت علمى مى کشیدند.. البته آقاموسى در آن زمان گویا تازه در درس خارج آقایان قم حاضر مى شدند… من احساس مى کردم که مرحوم شیخ در این بحث و برخوردها با آقاموسى، خیلى مبتهج و مسرور میشود از درک علمى این طلبه جوان. و بالاخره مرحوم شیخ ذوق و فهم و شعور علمى ایشان را مورد تحسین قرار مى دادند و آتیه درخشانى براى ایشان پیش بینى مى کردند. این یک خاطره بود از آن سفر، که اینجانب هم در قم بودم و مربوط به پنجاه سال پیش است.
خاطره دیگرى هم دارم از سفرى که ما از طرف آیه الله بروجردى به مؤتمر قدس رفتیم. مؤتمر در عمان بود. من بودم و آقاى نجفى شهرستانى و دکتر محمود شهابى که در واقع هر سه نفر از طرف آقاى بروجردى بودیم. پس از ده روز که در اردن بسر بردیم، به لبنان رفتیم، که آقاموسى تازه توانسته بود مجلس اعلاى شیعیان را تأسیس کند. در آن سفر موقعیت خاص آقاى صدر بر ما روشن گردید که طبق گفته لبنانى ها، شرف الدین جوان آمده بود ـ خرج الیناشرف الدین شاباً ـ و در همان سفر ما تابلوهائى دیدیم که بر در و دیوار آویزان بود و در آنها نوشته شده بود: الامام بحق، موسى الصدر.
ما 12 روز در لبنان ماندیم. یکى دو مرتبه هم به صور رفتیم. شخصیت آقاموسى در آنجا بسیار محبوب و براى عموم، رهبرى ایشان محرز بود.
سؤال: از دوران تحصیل ایشان در نجف خاطره اى ندارید؟
جواب:من در دورانى که ایشان به نجف رفتند، درنجف نبودم ولى مى دانم که در درس مرحوم آیه الله خوئى شرکت میکردند و در آن مجلس حرف میزدند و گفتگو میکردند و البته در آن زمان این روش، خیلى معمول نبود، یعنى مستشکلین درس ایشان زیاد نبودند و مرحوم آقاى خوئى نوعاً اگر کسى حرفى براى گفتن نداشت، اجازه نمیدادند که وقت دیگران را بگیرد.
سؤال: نظر خود حضرتعالى، بطور کلى درباره امام موسى صدر چیست؟
جواب:بنظر اینجانب در میان اعقاب مرحوم آقاسید اسماعیل صدر، آقاسیدحسن مؤلف کتاب: تأسیس الشیعه العلوم الاسلام، نابغه اى بود، ولى آقاى آقاموسى عقل مدبر بود، مدیر بود، حسن بیان داشت. حسن ظاهر و باطن داشت. و با عقل و تدبیر و حسن سیاست، توانسته بود وحدت مسلمانان شیعه و سنى را تحقق بخشد، و استقلال شیعه را پس از قرون متمادى، بدست آورد و بآنها عزت ببخشد.
در یک کلمه آقاى آقاموسى صدر، فرد فوق العاده و جامع الاطراف بود و در میان اقران خود بى نظیر یا کم نظیر بود.
تهران: آذر ماه ـ 1374

منبع : فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر