کتاب «سرگذشت تقریب؛ یک فرهنگ، یک امت» نوشته علامه “محمدتقی قمی” با مقدمه و ملحقات استاد سید هادی خسروشاهی از سوی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به تازگی روانه بازار شد.

به گزارش خبرگزاری تقریب (تنا) به نقل از روابط عمومی مرکز بررسی های اسلامی قم ،این کتاب شامل دیدگاههای آیت‏الله محمدتقی قمی(بنیانگذار دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه)، درباره تقریب مذاهب اسلامی و وحدت مسلمانان است که به همت استاد خسروشاهی، محقق و چهره برجسته تقریبی معاصر، گردآوری و تنظیم شده است و به رغم فشردگی، گامی است در راستای احیای این طرح راهبردی و هر مقاله آن، اصلی بنیادی است در عرصه تحکیم و تقویت تقریب و بالا بردن میزان وحدتِ بخش‌های گوناگون مسلمانان با یکدیگر .

کتاب «سرگذشت تقریب» از یک پیشگفتار مفصل از استاد خسروشاهی درباره تقریب و بنیانگذار آن و شش بخش و پیوست هایی مستند، و خواندنی، تشکیل شده است. معنای تقریب، ساز و کار تقریب، اهمیت تقریب، تاریخچه تقریب، زندگی و بیوگرافی آیت‏الله قمی، علمای الازهر و نهضت تقریب و سجایای اخلاقی علامه قمی و… مهمترین موضوعاتی هستند که در پیشگفتار مطرح شده است.

بخش اول کتاب دربرگیرنده مقاله های هدفمند آیت‏الله قمی در مجله «رساله الاسلام» (چاپ دارالتقریب در قاهره) است که در سه قسمت «دین و دنیا: رابطه علم و ایمان»، «حکایت تقریب، تولد و شکل گیری» و «فرهنگ تقریب: دیدگاهها و تجربه‎ها» تنظیم شده و هر یک شامل چندین یادداشت و مقاله جداگانه است.

بخش دوم کتاب با عنوان «میراث و تقریب، اصالت و تجدد» به گرفتاری تجددگرایان برای میراث اسلامی می پردازد. «برنامه‏های تقریب؛ گفتمان عقلی نه احساسی»، عنوان بخش سوم کتاب است . مقدمه‏های علامه قمی بر چاپ کتابهای «مجمع البیان العلوم القرآن»، «المختصر النافع فی فقه الاسلامیه» و «شرح اللمعه الدمشقیه فی فقه الامامیه»، که هر سه از میراث‏های برجسته تفسیری و فقهی شیعه هستند از سوی دارالتقریب در قاهره منتشر شده‎اند.

دو نامه، یکی نامه سرگشاده به شیخ محمد متوالی الشعراوی (وزیر اوقاف و امور الازهر مصر) و دیگری نامه سرگشاده به جهان اسلام و علمای امت اسلامی ـ که بیانگر اخلاص و وفاداری علامه قمی، این مصلح بزرگ به آرمان امت واحده اسلامی و عظمت اسلام راستین است ـ در بخش پنجم می‏آیند.

بخش ششم و پایانی این کتاب هم شامل پنج مصاحبه علامه قمی با سه نشریه مصری (روز الیوسف، الاهرام و الاخبار) است که در آن به تشریح اوضاع جهان اسلام و راهکارهایی برای برون رفت از مشکلات ، اهداف و آرمان های تقریب مذاهب اسلامی، فعالیت های دارالتقریب و مشکلات و دشواری‌هایی که با آن روبرو گشته و توانسته با همکاری همفکرانش در دارالتقریب، با موفقیت بر آنها چیره شود، می پردازد.

استاد خسروشاهی برای مستندسازی مطالب کتاب، پیوست‏های تاریخی ارزشمندی به آخر کتاب افزوده است که حدود یک سوم کل صفحات این کتاب را تشکیل می دهند. این پیوست‏ها در پنج بخش، شامل اسناد تاریخی، نامه‏های مستند، دیدارها و بازدیدهای مصور و عکس‏هاست.

اولین بیانیه جماعت تقریب، نامه‏های رد و بدل شده بین علامه قمی و شیخ محمود شلتوت (رئیس دانشگاه الازهر)، شرح دیدارها و بازدیدهای علمای الازهر و علمای ایران، گزارشی از نخستین سمینار تقریب مذاهب اسلامی در قاهره و همچنی گزارشی از کنگره بزرگداشت آیت‏الله‏‏العظمی بروجردی و علامه شلتوت با شرکت علمای الازهر و ایران و… مهمترین موضوعات مطرح شده در بخش پیوست‏ها هستند.

استاد خسروشاهی در بخشی از مقدمه این کتاب می نویسند: «محور اصلی که مباحث این کتاب بر گرد آن می‏چرخد، تقریب و وحدت مذاهب اسلامی است که در این زمینه مباحث مهمی به شمار می‏رود؛ زیرا بیانگر اندیشه‏های یکی از پیشگامان جنبش تقریبی در قرن چهاردهم هجری یعنی آیت‏الله قمی است که تمامی عمر خود را وقف این برنامه حیاتی و مهم ساخته بود… تردیدی نیست که فعال کردن موضوع تقریب، از اهمیت بسزایی برخوردار است، به ویژه که امت اسلام، اینک دوران بسیار دشواری را از سر می گذراند که مستلزم نیرومندی و استقامت و صلابت در رویارویی با یورش دشمنان فرومایه و خون‏آشام است؛ باید همه کوشش‎ها و توانها را در راه پیشبرد و گسترش این مهم به کار گرفت. بی‏توجهی و اهمال در این کار ـ با هر عذر و بهانه‏ای که صورت گیرد ـ بدون تردید پیامدهای ناخوشایندی برای مسلمانان و امت اسلامی خواهد داشت.»

دراین کتاب، علاوه بر تبیین اندیشه های تقریبی و ضرورت بسط آنها در میان امت واحد ـ که دارای فرهنگ واحد است ـ سرگذشت تقریب، و هدف از تأسیس دارالتقریب نیز روشن می شود.

«سرگذشت تقریب» به کوشش استاد خسروشاهی به هنگام اقامت در قاهره (به عنوان سرپرست دفتر حفاظت از منافع جمهوری اسلامی ایران در مصر)، جمع‏آوری و تنظیم شده و با مقدمه و ملحقات مفصل ایشان، نخست به زبان عربی تحت عنوان «قصه التقریب» از سوی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر گردیده که هم اکنون به همت محمد مقدس، ترجمه فارسی آن در اختیار علاقمندان و فعالان نهضت های اسلامی قرار می گیرد.

چاپ اول این کتاب در تابستان سال ۱۳۸۹ در ۵۶۰ صفحه، قطع وزیری، به تعداد ۱۰۰۰ نسخه و قیمت ۶۷۰۰ تومان روانه بازار کتاب و فرهنگ و اندیشه شده است.